Страница:Институции Гая (1891).djvu/517

Материал из Викитеки — свободной библиотеки
Эта страница была вычитана
IV, 133].
471
решением о наследстве“. Эта прескрипция считается сегодня видом возражения и употребляется в том случае, когда домогающийся наследства требует посредством иска другого рода (specialis in rem actio) предварительного разрешения отдельного вопроса по делу наследства, нпр., когда он ищет отдельные вещи; ведь на самом деле несправедливо из иска об одном отдельном вопросе (делать заключения обо всем наследстве). ————————————————————————————————————
^1) Ср. Bethmann-Hollweg cit. р. 401: wenn der Erbe, statt mit der hereditatis petitio aufzutreten, Erbschaftssachen mit der specialis in rem actio einklagt, wobei er namentlich auch sein Erbrecht als Bedingung des Eigenthums beweisen muss, also durch das Urtheil darüber jener Klage praejudicirt würde; oder, ohne zu besitzen, die Erbtheilungsklage anstellt, die ja auch auf dem von ihm bestrittenen Erbrecht beruht. Damit nun der hereditatis petitio als der wichtigern, die Erbschaftsfrage ausschlieslich und ex professo vor den Centumvirn zur Entscheidung bringenden Klage nicht präjudicirt werde, setzt der Beklagte der geringeren, davon abhängigen die praescriptio oder exceptio praejudicii entgegen.
^2) Ср. примечание Гушке (V): Ceterum in pag. seq., ubi nihil omnino legi potuit, puta fere secutum esse: minimae rei petitionem, de qua apud unum iudicem agitur, de tota hereditate iudicari, cuius lis ad centumviros defertur (cf. L. 12 pr. C. de her. pet. 3, 31). Et olim quidem, quamdiu ex hac causa praescribebatur, iudex principaliter de hoc cognoscebat, an hereditati praeiudicium fieret, quod si pronunciauerat, iudicium de singulis rebus petitis nullum erat, ideoque finita de hereditate quaestione, actor, qui vicerat, denuo eas petere poterat. Nunc uero cum in speciem exceptionis haec praescriptio deducta sit, nisi actor obiecta ea actionem differat, rem perdit, quia reus si praeiudicium fieri probauerit, absoluitur et iterum petenti actori nocet exceptio rei indicatae. 134. Interdum uero etiam nostris temporibus praescriptio tam pro actore quam pro reo dari uidetur: quod accidit, cum de eo agimus, quod seruus dari stipulatus est. Licet enim eo nomine perinde nobis actio competat, atque si ipsi stipulati essemus, tamen quia ea, quae facti sunt, ex persona stipulatoris pendent, uelut si Stichus seruus meus ita stipulatus sit: X MILIA AVT FVNDVM VTRVM VOLAM, DARE SPONDES? SPONDEO: utriusque litigatoris interest, ut sciatur, cuius ex stipulatu agatur, qua de